امروزه هر عملیات صنعتی برای رسیدن به نتیجه مطلوب نیاز به اندازهگیری و ثبت دادههای مربوط به آن عملیات دارد. برای اندازهگیری و ثبت دقیقتر این دادهها از ابزارهایی به نام ابزار دقیق استفاده میشود. دنیای صنعت و ابزار دقیق به هم وابسته هستند و برای کارایی بهتر باید به صورت صحیح مورداستفاده قرار گیرند. معتبرترین شرکت ایران در زمینه فروش ابزار دقیق، شرکت ابزار سنجش آریا است.
آشنایی با ابزار دقیق
ابزار دقیق ابزارهایی برای اندازهگیری، کنترل و انتقال دادههای مربوط به هر کمیت هستند. ابزارهای دقیق براساس نوع کارکرد و نوع کمیت مورد بررسی دسته بندی میشوند.
دسته بندی ابزار دقیق براساس عملکرد:
- کنترلر: ابزاری که برای کنترل دادهها مورد استفاده قرار میگیرند.
- ایندیکیتور یا نمایشگر: ابزاری که برای نماش دادهها استفاده میشوند.
- ترانسمیتر یا منتقلکننده: ابزاری که برای انتقال دادهها استفاده میشوند.
دستهبندی ابزار دقیق براساس کمیت:
- ابزار دقیق دما: کنترلر دما، ترانسمیتر دما، نمایشگر دما
- ابزار دقیق سطح: اندازهگیری سطح مواد، سطحسنجی
- ابزار دقیق فشار: ترانسمیتر فشار، گیج فشار، پرشر سوییچ، سنسور فشار
ابزار دقیق مربوط به فشار
فشار یکی از پرکاربردترین معیارها در فیزیک شناخته میشود و نیرویی است که به یک سطح وارد میشود به همین خاطر ابزار زیادی برای اندازهگیری، نمایش و کنترل فشار ساخته شدهاند.
ترانسمیتر فشار
همان‌طور که گفته شد، فشار یک معیار مهم در فرایندهای صنعتی و شیمیایی شناخته میشود و مسلما اندازه گیری و کنترل فشار از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال در یک فعالیت شیمیایی میزان فشار تاثیر مستقیمی روی ماهیت مواد دارد. ابزاری که برای اندازهگیری و کنترل فشار در فعالیتهها به کار میرود ترانسمیتر فشار نامیده میشود.
ترانسمیتر فشار که با نامهای پرشر ترانسمیتر یا ترانسدیوسر نیز شناخته میشود، علاوه اندازهگیری و کنترل فشار وظایف دیگری هم در صنعت برعهده دارد. ترانسمیتر فشار را میتوان همراه با دستگاههای دیگر مانند اندازهگیری شدت جریان یا حجم و ... استفاده کرد.
سادهترین کاربرد این دستگاه، قرار دادن آن برروی موتور ماشین برای کنترل فشار وارد شده بر آن میباشد.
کاربردهای ترانسمیتر فشار
- این دستگاه برای فعالیت در هر محیطی مانند: عمقهای زیاد، دمای بالا و ... مناسب است.
- دستگاه ترانسمیتر فشار میتواند فشار هر مادهای را با فشار اتمسفر مقایسه کند.
- فشارهای خیلی بالا را میتواند تحمل کند
- میتوان این دستگاه را به سیستمهای دیگر مانند میدان الکترومغناطیسی متصل کرد
عملکرد ترانسمیتر فشار
دستگاه ترانسمیتر فشار شامل سه بخش تقویتکننده، ترانسدیوسر یا مبدل و سنسور است و نحوه کار با آن این‌گونه است که: این دستگاه در سراسر سیستم صنعتی بافاصله از هم نصب میشوند تا بتوانند فشار قسمتهای مختلف را اندازهگیری کنند. در قسمت دوم این مقادیر اندازهگیری شده به‌صورت اعداد دیجیتالی نمایش داده میشوند.
ویژگیهای ترانسمیتر فشار
همان‌طور که گفتیم ترانسمیتر فشار جزو ابزار دقیق به شمار میآید و انواع مختلفی دارد.
برای انتخاب یک دستگاه مناسب حتماً باید به عواملی مانند: دقت وسیله، مثبت و منفی بودن فشار اندازهگیری شده، حد تغییرات فشار و ... توجه کرد.
این دستگاهها قیمت بالایی دارند به‌خاطر همین بیشتر در فعالیتهای صنعتی بزرگ استفاده میشوند، اما مدلهای کوچک آنها با قیمت مناسبتری در دسترس هستند.
سیستم های اتوماسیون
در سیستم های اتوماسیون از انواع ابزار دقیق و پی ال سی مانند پی ال سی فتک (fatek) استفاده می شود.
گیج فشار
گیج فشار نیز یکی از ابزار دقیق مربوط به اندازهگیری فشار است که انواع مختلفی مانند: آنالوگ، دیجیتال، دیافراگمی و ... دارد. این دستگاه که با نامهای فشارسنج یا مانومتر هم شناخته میشود، در مسیر تحت‌فشار در عملیاتها قرار میگیرد و نحوه کار آن به این صورت است که از یک لوله پلاستیکی و یک صفحه‌نمایش مانند ساعت تشکیل شده است.
این دستگاه به‌صورت افقی یا عمودی به محل موردنظر متصل میشود و فشاری که به لوله انتهایی وارد میشود را به کمک صفحه‌نمایش و عقربهها نمایش میدهد.
گیج فشار نیز انواع مختلفی با قیمتهای متغیر دارد که تفاوت آنها بیشتر در دقت اندازهگیری است.
نکات مهمی که در انتخاب گیج فشار باید توجه شود:
- دقت گیج فشار (میزان خطای مورد قبول گیج فشار در هنگام نشان‌دادن مقدار فشار است)
- میزان تحمل فشار (بیشتر دستگاههای فشارسنج توانایی سنجش فشار خیلی بالا را ندارند)
- جنس دستگاه (گیجهای فشار در محیطهای مختلف مورداستفاده قرار میگیرند لذا باید باتوجه‌به نوع کار و محیط دستگاهی را انتخاب کرد که در آن محیط مقاوم باشد. این دستگاهها جنسهای مختلفی دارند مانند: برنج، رزین، فولاد، چدن، آلومینیوم و ...)
- اندازه (اندازه گیج فشار بر اساس قطر صفحه‌نمایش آنها مشخص میشود که برحسب میلیمتر است و از 40 میلیمتر تا 250 میلیمتر دارد)
- نوع اتصال و نصب به محل موردنظر (اتصال پرشرگیجها میتواند به‌صورت: روزه‌ای استاندارد، روزه‌ای مادگی و پرشر گیج فلنجی باشد که هریک از این اتصالها میتوانند به‌صورت افقی یا عمودی به سطح موردنظر متصل شوند)
سوئیچ فشار (پرشر سوئیچ)
پرشرسوییچ یکی از ابزار مهم مربوط به فشار است. این دستگاه در محل تحت‌فشار قرار میگیرد و در صورت رسیدن فشار سیستم به مقدار مشخصی که از قبل برای آن تعریف شده، فشار را قطع میکند که این یک عمل بسیار مهم و حیاتی در عملیاتهای سیستمی است.
پرشرسوییچها انواع مختلفی دارند که تفاوت آنها در دقت و توانایی عملیاتی آنها است، اما به‌طورکلی به دودسته فشار بالا و فشار پایین تقسیم میشوند.
پرشرسوییچهای فشار بالا همان‌طور که از اسمشان مشخص است برای جلوگیری از آسیب‌دیدن دستگاه در اثر فشار بالا استفاده میشوند و فشار پایینها برعکس.
برای انتخاب این دستگاه باید حداکثر فشاری که قرار است اندازهگیری کند توجه داشته باشید همچنین برند دستگاه نیز از عوامل مهم است که بهترین برندهای موجود این دستگاه در ایران آلکو و دانفوس است.
نکات مثبتی که این دستگاه دارد این است که در برابر ضربات خارجی مقاوم است، پس از رسیدن فشار موردنظر سریعاً آماده کار میشود، ایمنی بالایی دارد.
سنسور فشار
کمی قبلتر در این مقاله دررابطه با ترانسمیتر فشار صحبت کردیم، اما حال میخواهیم درباره سنسور فشار صحبت کنیم. سنسور فشار شامل تمامی دستگاه و تجهیزاتی میشود که فشار وارد بر یک دستگاه را اندازهگیری میکند و آن را به‌صورت یک سیگنال خروجی نشان میدهد.
سنسور فشار شامل ترانسمیتر فشار، ترانسدیوسر فشار و ... است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این محصول به صفحه سنسور فشار ابزار سنجش آریا بروید.
تجهیزات بالا تعدادی از ابزار دقیق مربوط به کمیت فشار هستند که از اهمیت بالایی نیز برخوردارند اما معیارهای دیگری مانند دما یا سطح نیز دستگاههای مربوط به خود را دارند و تمام این دستگاهها برای بالابردن کیفیت و امنیت یک عملیات به کار گرفته میشوند.
